Ortak velayet yasası ile birlikte anne ve babanın çocuk üzerinde ortak karar vermesi, sorumlulukları paylaşmaları sağlanabilir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu çerçevesinde düzenlenen ortak velayet, boşanmada ortaya çıkabilecek olan velayet sorunlarının önüne geçme amacıyla hazırlanmıştır. Çocukların üstün yararını gözeten karar, iş birliği içinde hareket edilmesini gözeterek çocukların boşanma sonrasındaki desteklerini hız kesmeden almasını amaçlar. Psikolojik, sosyal ve eğitimsel getiriler açısından çocukların anne ve babasından eşit getirilere sahip olmasını sağlayan velayet türü; ortak alınan karar ile görüşme ve zaman geçirme hakları sunar. Bu velayet türünde tarafların birbiri ile anlaşması ve uzlaşma sağlaması büyük önem taşımaktadır. Ortak velayet kararı için anne ve babanın ortak şekilde şartları kabul etmesi gerekir.
Ortak Velayet Nedir?
Ortak velayet, boşanma sonrasında anne ve babanın çocuk üzerinde ortak haklara sahip olması anlamına gelir. Çocuklar üzerinde ortak haklara sahip olmak ile birlikte çocukların eğitimi, sağlık durumlarının yönetilmesi gibi temel ve önemli yönetilmesi gereken durumlar üzerinde de hak sahibi olunması anlamına gelir.
Her iki ebeveynin de bağ kurarak çocuklarını yetiştirmesine özen gösteren yasa özellikle anlaşmalı boşanmalarda çocukların psikolojik anlamda üstün yararlarını göz önünde bulundurur.
Türk Medeni Kanunu’nun 336. Maddesince velayetle ilgili düzenlemelere sahip olan ortak velayet;
- Ebeveynlerin çocuklar üzerinde eşit sorumluluklara sahip olmasını sağlar,
- Çocuklar üzerindeki duygusal bağların eşit şekilde geliştirilmesini sağlar,
- Çocuğun veya çocukların sağlık giderleri başta eğitim giderleri gibi masrafların birlikte giderilebilmesini sağlar.
Çocukların gelişimi ve gelecekte psikolojik sorunlar çekmemesini amaçlayan ortak velayet hakkı, elde edilebilmek için ebeveynler tarafından ortak hareketlilik beklemektedir.
Ortak Velayet Şartları Nelerdir?
Velayet davalarında olduğu gibi ortak velayet kararında da şartlarlar her zaman çocuğun üstün yararı yönündedir. Anne ve babanın bu kararı ortak almasının yanı sıra doğru şekilde protokol hazırlanması ve çocuğun bu durumdan pozitif anlamda yararlı çıkması göz önünde bulundurulur.
- Anne ve babanın birlikte hareket etmesi: Anne ve babanın boşanma sonrasında çocuklar üzerinde ortak haklara sahip olmak istediklerine dair anlaşma düzenlemeleri, çatışma içinde olmamaları ve iletişim eksikliği yaşamaması gerekir.
- Çocuğun yararlı çıkması: Alınan karar ile birlikte çocuğun pozitif yönlü bir ayrıma uğraması gerekiyor. Çatışma ve iletişim eksiklerinin oluşması bu aşamada sorunlara neden olarak çocuklar için üstün yararın etkilenmesine neden olabilir bu nedenle çocuğun çıkarı gözetilmelidir.
- Ebeveynlerin iş birliği yönetimi: Ortak alınacak olan velayet kararının yanı sıra mahkemece gözlemlenecek olan ebeveynlerin ortak hareket edebilme yeteneklerinin olup olmadığı da değerlendirilir. Ciddi anlaşmazlıklara sahip olan evliliklerde ortak velayet davasının açılabilmesi mümkün olmayabilir.
- Doğru protokol sunumu: Mahkemeye sunulacak olan belgelerin doğru şekilde hazırlanması ve her iki tarafın da talep ettikleri haklarının eksiksiz şekilde sunulması gerekmektedir.
Özellikle protokol hazırlığı sırasında alanında uzman bir avukat ile çalışmak, velayet davalarının olması gerektiği gibi sonuçlanmasına neden olacaktır.
“Avukata Sor” butonunu kullanarak alanında uzman olan bir avukat ile iletişime geçebilir, hukuki destek alarak haklarınızın doğru şekilde savunulmasını sağlayabilirsiniz. Boşanma davası alanında deneyimli bir avukat ile çalışmak sadece ortak velayet hakkı için değil alabileceğiniz nafaka gibi haklarda tüm yasal haklarınızı kullanmanızı sağlayabilir.
Ortak Velayet Protokolü Nasıl Hazırlanır?
Ortak velayet protokolü, boşanma sonrasında çocukların ihtiyaçlarının nasıl karşılanacağını dahi içeren detaylı bir anlaşmadır.
- Çocuğun hangi okullarda eğitim alacağı ve masrafın kimler tarafından üstlenileceği,
- Olası sağlık giderleri ve tedavi sürecinde masrafın nasıl paylaşılacağı,
- Çocuğun hangi günlerde hangi ebeveyn ile vakit geçirebileceği,
- Ebeveynlerin çocuklar ile ilgili diğer mali sorumluluklarının belirlenmesi.
Gibi önemi aşamalardan oluşur. Ortak velayet protokolünün taraflar arasında hazırlanması mümkündür ancak tarafların ortak şekilde çalışabileceği bir boşanma avukatı ile söz konusu düzenlemeleri daha sağlıklı yapmaları mümkündür.
Hazırlanan protokole inkar etme hakkı her zaman için vardır ancak bu durum mahkemenin seyrini değiştirerek anlaşmalı boşanma davasından çekişmeli boşanma davasında dönüşmesine neden olabilir.
Protokol sonucunda tarafların hakları ve yükümlülükleri tamamen belirlenmiş olup üzerine ekstra değişiklikler yapılmaz. Bu, boşanma sonrasında yaşanabilecek haksızlıkların önüne geçmektedir.
Ortak Velayet Günleri Nasıl Belirlenir?
Ortak velayet kararına göre belirlenecek olan çocukla görüş günleri çocuğun hangi ebeveynde kalacağı gibi önemli etkenler göz önünde bulundurularak belirlenir.
Bu, süreç boyunca çocukla görüşmek isteyen ebeveynin sorun yaşamasının önün geçmektedir. Bununla birlikte çocuğun duygusal paylaşım hakkı kapsamında annesi veya babası ile görüşme hakkı da her zaman bulunmaktadır.
- Eğitim hayatının aksamaması göz önünde bulundurulur,
- Anne veya babasının çalışma saatleri, günleri göz önünde bulundurularak boş zamanları değerlendirilir,
- Mahkemede çocuğun yaşı söz konusu tutularak sahip olduğu olgunluk durumuna göre kendi kararını vermesi de sağlanabilir.
Günler, ebeveynlerin ortak kararları ile belirlenebileceği gibi süreçte zorluk ve haksızlık yaşanmaması adına mahkeme kararı ile günlerin belirlenebilmesi de mümkündür. Belirlenen günlerde tarafların görüşü engellememesi ve tarafların çocukları ile görüşmesi de oldukça önemlidir.
Ortak Velayette Çocuğun Gösterilmemesi Suç Mu?
Ortak velayet kararı sonrasında çocuğun gösterilmemesi Türk Ceza Kanunu’nun 234. Kapsamında suçtur. Velayeti olan kişilerin çocuğun görülmesini engelleyen hakları bulunmamaktadır. Bununla birlikte, görüş hakkı engellenen taraf görüşünün engellendiğine dair delil sunabilmesi durumunda hukuki işlemler başlatabilmektedir.
- Mahkemeye başvuruda bulunulur ve icra yolu izlenir,
- İcra müdürlüğünün kararları ile görüş hakkının yerine getirilmesi sağlanır,
- Engel olan tarafın diretmesi ve engel olma oranına göre idari para cezası veya hapis cezaları ile karşılaşması da söz konusu olabilir.
İştirak Nafakası Nedir?
İştirak nafakası, ortak velayet kararı ile neredeyse aynıdır. Ortak olarak alınan karar sonucunda çocuğun giderleri ve tarafların maddi durumunun dengelenmesi amacıyla ödenecek olan bu nafaka türü, ebeveynlerin çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılaması yönünde yaptırımlara sahiptir.
Mahkeme tarafından verilecek olan karar sonucunda nafaka ödemesi yapacak olan tarafın giderleri;
- Eğitim masrafları,
- Sağlık giderleri,
- Sosyalleşme ihtiyacı,
- Gıda ve barınma giderleri.
Yönünde olacaktır. Nafaka oranı belirlenirken çocuğun giderleri ve ihtiyaçlarının yanı sıra tarafların aylık gelirleri de göz önünde bulundurulur.
Ortak Velayette Nafaka Ödemesi
Ortak velayet kararı ile birlikte çocukların giderleri her iki taraf için de eşit şekilde paylaştırılır ancak anne ya da baba tarafının maddi anlamda daha iyi olması ve karşı tarafın maddi anlamda sorun çekeceği durumlar söz konusu olması halinde mahkeme kararınca mağduriyet yaşanmaması açısından nafaka ödenmesi sağlanabilir.
İştirak nafakası ödenmesi kararı ile birlikte çocukların giderleri eşit şekilde paylaştırılır. Hakkaniyet kapsamında yer alan paylaştırmaya göre çocukların giderlerinin mutlak koşulda sağlanabilmesi hedeflenir.
Anlaşmalı Boşanmada Ortak Velayet
Ortak velayet kararı anlaşmalı boşanma kararlarında daha kolay alınabilir. Taraflar, kararlarını belirledikten sonra hazırladıkları protokol ile mahkemeye başvurur. Hakim tarafından incelenen protokol, çocuğun yararına olan düzenlemelere sahipse velayetin ortak olması kararı verilebilir. Ancak, düzenlemenin bu şartlara uygun olmaması durumunda yeniden düzenlenmesi istenebilir.
Çekişmeli Boşanmada Ortak Velayet
Çekişmeli boşanma da ortak velayet kararı almak anlaşmalı boşanma davalarında almaktan daha zordur. Tarafların çekişme içinde olması ve iletişim problemleri yaşaması mahkeme tarafından velayetin ortak olması açısından sorun yaşanabileceği kararının alınmasına neden olabilir.
Genellikle çekişmeli boşanma davalarında velayet ortak olarak alınmaz ancak bazı istisna durumlar göz önünde bulundurularak velayetin ortak olması kararlaştırılabilir.
İlginizi Çekebilir
