Ceza davası nasıl açılır demeden önce ne olduğunu ve sürecin nasıl işlediğini bilmek en doğrusu olacaktır.
Tam tanımına geçmeden önce kısaca ceza davası nedir? Ceza davası bir kamu davasıdır, savcılık tarafından bir iddianame ile suç işlediği konusunda yeterince şüphe bulunan kişilere açılır. Yargılama yapma amacıyla devam ettirilir.
Ceza davalarının büyüklüğü ne olursa olsun kamu davası niteliği taşır. Bununla ilgili Türk Ceza Kanunu’nun 5237 Sayılı kanununda Ceza kanunu amacı bölümüne yani birinci bölüm madde bir de şöyle bir açıklama bulunur.
“Ceza kanununun amacı: hak ve özgürlüklerin kamu düzeni ve güvenliğini, kamu sağlığı ve çevrenin barışını sağlamak amacıyla suç işlenmesinin önlenmesinin amaçlanmasıdır”
Ceza Davası Nedir?
Ceza davası nedir konusunda daha detaylı bilgi edinmek istersek. Ceza davaları kişilerin yanı sıra kurumların işlediği suçları da kapsar. Bir kişinin veya kurumun suç işlediğinin iddia edilmesi ile yargılanması durumuna ceza davası denir.
Söz konusu davalarda diğer dava çeşitlerinden farklı olarak devlet savcılık aracılığı ile davaya iddia makamı olarak dahil olur.
Ceza davalarının her biri kesin olarak kamu davasıdır ve bu niteliktedir. Suçtan zarar görmüş kişiler de bu dava sırasında kesinlikle mağdur sıfatında yer alırlar.
Ceza Davası Nasıl Açılır?
Ceza davası açmak ve süreci takip etmek sonuçlarının istenildiği şekilde olabilmesi için oldukça önemlidir. Her davada olduğu gibi ceza davalarında da delillerin büyük ölçüde önemi bulunur.
Kısaca ceza davası açmak için izlenmesi gereken adımlara değinecek olursak;
- Suç duyurusunda bulunulur,
- Savcılık soruşturması gerçekleştirilir,
- İddianame düzenlenir ve kabul edilir,
- Yargılama süreci başlar,
- Sonuç sağlanır.
Şimdi, tüm bu adımların detaylarına inelim.
1 – Suç Duyurusunda Bulunmak:
Ceza davasının başlayabilmesi iççin suç duyurusunda bulunmak gereklidir. Mağdur taraflar ya da suça tanık olmuş olan kişiler ya da yetkili makamlar savcılıklardan, emniyet birimlerinden başvurular gerçekleştirerek suç duyurusunun gerçekleşmesini sağlayabilir.
Suç duyurusu için olayların detaylandırılması ve açık şekilde anlatılması büyük önem taşır.
2 – Savcılık Tarafından Soruşturmanın Gerçekleştirilmesi:
Savcılık olayların doğru şekilde ve tüm kanıtları içerecek şekilde incelenebilmesi için soruşturmada bulunur. Delilleri toplar ve olaya tanık olan, mağdur olmuş kişiler ve/veya kurumlarla iletişime geçer. Görgü tanıkları ile iletişimde olur ve ifadelerinin alınmasını sağlar.
Bir sonraki aşamada söz konusu şüphelinin söylemlerine de başvurularak soruşturmanın gerçekleşmesi sağlanır.
Soruşturma sonrasında yeterince delil ve suça neden olacak durum varsa savcılığın talebi ile birlikte iddianame hazırlanır ardından mahkemeye sunulur.
3 – İddianame Kabulü:
Savcılık tarafından hazırlanmış olan iddianame mahkeme tarafından incelenir. Mahkeme tarafından kabul edilmesi durumunda dava süreci resmen başlamış olur. Duruşma tarihleri belirlenir ve ilk celse ile birlikte sürece girilmiş olunur.
Bu aşamadan sonra tüm taraflara dava tebliğ edilir, iştirak etmeleri beklenir.
4 – Yargılama ve Sonuçlanma Aşaması:
Bu aşamada sanık ve mağdur tarafın görüşleri deliller ile birlikte mahkemeye sunulur. Sunulan deliller mahkeme tarafından değerlendirilerek sanıkların beyanları alınır.
Mahkeme sürecin sonunda suçun işlenmiş olduğuna dair karar kılar veya suçsuzluk tespitinde bulunursa buna göre cezalandırma, beraat kararında bulunabilir.
Ceza Davası Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Ceza davası süresince mağdur tarafın ve sanık tarafın haklarının korunması amaçlanır ve bu durum oldukça önemlidir. Süreç boyunca ve süreç öncesinde dikkat edilmesi gerekenler genellikle şu şekildedir;
- Beyanların doğru ve eksiklik verilmesi: Suç duyurusunda bulunma ve bulunma sonrasında olayların detayları ile aktarılması ve beyan edilmesi kararların verilmesi açısından büyük önem taşır. İfadelerdeki çelişkiler dava sürecini yokuşa sürükleyebilir.
- Yetersiz teknik bilgi: Davaların doğru şekilde ilerleyebilmesi için usule ve Türk Ceza Kanunu’na göre olması gerekmektedir. Bu konuda bir avukat rehberliği ya da al anında uzman kişilerle çalışmak en doğrusu olacaktır.
- Süreç takibinde eksiklik: Ceza davaları başta olmak üzere pek çok dava çeşidinde sürecin doğru şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Özellikle ceza davalarında belirlenen süreler sınırlıdır. Bazı suçların doğru zaman içinde sonuca ulaşmaması “zaman aşımı” gibi bir durumun doğmasına neden olabilir.
Zaman aşımı gibi durumların oluşabilmesi için davaların belirli bir zamandan sonra açılması gerekir. Yani, şikayetçi olmak istediğiniz bir konu için elinizi çabuk tutmalı, ertelemekten kaçınmalısınız. Aksi durum zamanaşımına uğranmasına neden olabilir.
Ceza Davası Türleri Nelerdir?
Ceza davası türleri genellikle üçe ayrılır. Bunlar şu şekilde karşımıza çıkar;
- Ağır ceza davaları,
- Asliye ceza davaları,
- Çocuk ceza davaları.
1 – Ağır Ceza Davaları:
Cinayet, cinsel saldırı suçları, yasaklı madde ticareti, terörizm gibi ağır suçları kapsar. Söz konusu suçlar ağır ceza mahkemelerince görülür.
2 – Asliye Ceza Davaları:
Hakaret suçları, dolandırıcılık suçları gibi suçları kapsarken asliye mahkemeleri tarafından işlenirler. Söz konusu suçlar ağır ceza davalarından daha hafif olarak kabul edilirler.
3 – Çocuk Ceza Davaları:
Özel çocuk mahkemelerinde görülen bu davalar genellikle suç işlediği iddia edilen çocukların yargılanması ile bilinir. Çocuk suçluların topluma kazandırılması öncelikli hedef olurken gereken cezalarında en iyi şekilde verilmesi gözetilir.
Ceza Davalarının Sonuçları Nelerdir?
Ceza davaları süreci boyunca incelenen deliller ve elde edilen ifadeler sonucunda bazı kararlar verilir. Bu kararlar kimi zaman beraat şeklinde olurken sanıkların ceza alması ile de sonuçlanabilir.
- Hapis cezası,
- Adli para cezası,
- Hak mahkumiyeti: Suçlu olan kişilerin bazı haklardan uzak tutulması gibi cezalar bu alanda işlenir. Örneğin, kamu alanında bir daha çalışamama cezası,
- Beraat durumu: Sanığın suçsuz olduğunun kanıtlanması ile birlikte tamamıyla süreçten ayrılabilmesi.
Ceza Davası ve Delil Önemi
Her davada olduğu gibi ceza davalarında da suçun niteliğini kanıtlar nitelikte deliller büyük önem taşır. Ceza davası ve delil önemi için bazı maddeler şu şekilde incelenebilir;
- Belgeler ve yazılı deliller: yasal şekilde elde edilmiş yazışmalar, resmi belge örnekleri,
- Görsel deliller: Yasal şekilde elde edilen kamera ve ses kayıtları,
- Tanıkların ifadeleri: Görgü tanıklarının ya da olayın yaşanma durumunu bilen kişilerin verdiği ifadeler,
- Adli tip raporları: Fiziksel incelemeler ve detaylı incelemeler sonucunda elde edilen. Kanıt niteliği taşıyan deliller.
Davaların doğru şekilde sonuçlanabilmesi ve tarafların hak ettikleri hakları alabilmesi için doğru delillere sahip olmak ve delillerin karartılması konusundaki önlemlerin alınmış olması oldukça önemlidir.
“>
İlginizi Çekebilir
