Velayet davası çocukların geleceklerini sağlama alacak şekilde görülmektedir. Çocukların gözetilmesi, sağlık haklarından en iyi şekilde yararlanması ve eğitim hayatını en iyi şekilde tamamlayabilmesi göz önünde bulundurularak bu alanda en iyi avantajı sağlayabilecek tarafa çocukların velayetleri devredilir. Çocuklardan sorumlu olacak, çocukların ebeveynleri konumunda olacak kişilerin gelirleri, zihinsel sağlık durumları ve hatta yaşadıkları bölge, sağlayabilecekleri avantajları göz önünde bulundurulur. Söz konusu göz önünde bulundurma ve değerlendirme durumu çocukların geri kalan hayatları boyunca haklarından en iyi şekilde yararlanabilmesini amaçlamaktadır.
Velayet Davası Nedir?
Velayet davası, çocuğun veya çocukların boşanma gibi durumlarda kim tarafından bakılacağını ve sorumluluğu altına alınacağını belirleyen hukuksal bir süreçtir.
Mahkemeler tarafından işlenen ve pek çok kriteri göz önünde bulunduran bu dava çeşidi Türk Ceza Kanunu mevzuatında 4721 sayılı Türk medeni kanun yönetmeliğinde yer almaktadır.
Velayet süreci genellikle boşanma davalarından sonra gündeme alınır. Taraflar, boşanma davalarından sonra çocukların kimde kalacağına karar verebilmek için hukuksal sürece başvururlar. Mahkemeye sunulan deliller ve sağlanabilecek imkanlar doğrultusunda anneye veya babaya velayet sevki sağlanır.
Çocuğun veya çocukların üstün yararı göz önünde bulundurularak ilerlenir ve bununla birlikte süreçteki karar aşamalarını etkileyen farklı pek çok faktör de göz önünde bulundurulabilir. Bazı durumlarda anneye velayet verilmezken bazı durumlarda babaya velayet verilmesi konusunda engeller söz konusu olabilir.
Velayet Davası Nasıl Açılır?
Velayet davası için hangi mahkemeye gidilir? Velayet genellikle aile mahkemelerinde görülen bir davadır. Ancak, aile mahkemelerinin olmadığı durumlarda çevrenizde bulunan yetkili mahkemeler tarafından da bu dava görülebilir.
Mahkeme sürecine girilebilmesi için bir dava dilekçesi hazırlanır ve dava dilekçesinde tarafların neden çocuğu alması veya almaması gerektiği belirlenir. Belirlenen nedenler velayet davasının sonuçlanmasını doğrudan etkiler.
Velayet davası açmak için izlemeniz gereken adımlar şu şekildedir;
- Dava dilekçesinin hazırlanması: İlgili mahkemeye sunacak olduğunuz dava dilekçesini velayetin neden sizde kalması gerektiğini, çocuğa veya çocuklara sunabileceğiniz üstün yararın ne olduğunu anlatarak hazırlayın. Nüfus kayıt örneği, çocuğun ikamet belgesi gibi bilgilere de dilekçe içinde yer verin.
- Dilekçenin sunumu: Davanın açılabilmesi ve taraflara duyurulabilmesi için yetkili mahkemeye dilekçeniz ile başvuruda bulunun. Harç ve masrafların ödenmesini sağlayın.
- Sosyal inceleme raporunun oluşturulması: Mahkeme, velayet davasında tarafların sosyal incelemelerini sağlar. Bu durum, dilekçelerde sağlanacağı söylenen koşulların sağlanacak olup olmadığını belirlemek için, çocukların olası yaşam koşullarını göz önünde bulundurabilmek için önemlidir.
- Duruşma süreci: Sosyal inceleme süreci sonucunda elde edilecek bilgiler ile birlikte sunacağınız üstlüklere göre mahkeme süreci başlar. Birkaç celseye kadar sürebilmesi muhtemel olan velayet davasında iddialar ve savunmalar gerçekleştirilir.
- Kararın sonuçlanması: Mahkeme, duruşma sırasında olan durumları da inceleyerek çocuğun velayeti konusunda karar sağlar. Karar kişilere sunulur ve velayetin devri gerçekleştirilir.
Velayet davası sonrasında çocuğun veya çocukların nerede kalacağı ve üstün yararları belirlenir. Her ne kadar sonuç aşamasından sonra kararın kalıcı olduğu düşünülse de gerekli görülmesi halinde bu karar temyiz edilebilir.
Sürecin önemli bir süreç olması, hakların doğru şekilde savunulması gerekmesi nedeniyle “Avukata Sor” seçeneğinden yararlanarak süreçle ilgili doğrudan destek alabileceğiniz gibi merak ettiklerinizi de danışabilirsiniz.
Bu ve benzeri davalarda uzman tavsiyesi alarak ilerlemek en doğrusu olacaktır.
Çocuk Velayeti Belirleme Kriterleri Nelerdir?
Çocuk velayeti neye göre belirlenir, velayet genellikle çocukların huzur içerisinde yaşamalarını ve üstün yararlarına kavuşabilmesini hedefler. Bu nedenle, kaliteli bir yaşam ile birlikte gerekli olan ihtiyaçların giderilebilmesi göz önünde tutulur.
Her ne kadar tek belirleyici bunlar gibi gözükse de durum böyle değil. Velayetin devredileceği kişi ve kişilerin akıl sağlığı gibi önemli kriterler de velayet davalarında çocuğun huzuru ve üstün yararları açısından önemlidir.
- Yaş ve ihtiyaçlar: Özellikle belirli yaştaki çocuklar için anne bakımının ne kadar önemli olduğu değerlendirilir. Yaşı ön planda tutulur ve anneye ne kadar ihtiyacı olduğu planlanır.
- Velayet sahibinin maddi durumu ve imkanları: Velayet sahibinin akıl sağlığı başta olmak üzere çocuğa refah sağlayabilecek pek çok konu göz önünde bulundurulur. Bununla birlikte barınma koşullarını sağlayabilecek, eğitim ve öğretim hayatını destekleyebilecek velayet sahipleri daha ön planda olur.
- Çocuğa olan yaklaşımlar: İlgili, şefkatli olma ve sevgi konusunda esirgemeyen tavırda olacak olan velayet sahibi biraz daha ön planda olur.
- Çocukların görüşü: Yaşına ve mahkemenin kararına bağlı olmak ile birlikte bazı çocukların doğrudan fikirleri alınabilir. Kimi zaman çocukların kalmak istediği kişiler de sorularak değerlendirmeler yeniden sağlanabilir. Çocuğun beyanı esas alınıyor olmasa da sürecin ilerlemesinde önemli noktalara destek sunar.
- Velayet sahibinin hukuki ve ahlaki durumları: Sabıka kayıtları, bağımlılıklar gibi önemli durumlar göz önünde bulundurulur.
Özellikle hukuki ve ahlaki değerlerin göz önünde bulundurulması çocukların yetişeceği ortamın iyi olup olmayacağı açısından büyük önem taşır.
Mahkemeler çocuklar için refah seviyesi yüksek ortamın oluşturulmasını göz önünde bulundurur.
Boşanma Davalarında Çocuğun Velayeti Kime Verilir?
Boşanma davalarında velayet kimde kalır, boşanma davalarında velayet çocuğun üstün yararını en iyi şekilde sağlayabilecek olan kişilerde kalır.
Yaşı küçük olan ve anne bakımına muhtaç olan ya da anne bakımı ile daha iyi büyüyebilecek olan çocuklar genellikle boşanma sürecinden sonra anneye verilir. Ancak, annenin çocuğun yararını sağlayabilecek bir durumu yoksa ve hatta aksine ona iyi gelemeyecekse karar babaya verilmesi yönünde de olabilir.
Her ne kadar velayet davasında anne ve baba arasında velayet değişimi yapılabilir gibi gözüküyor olsa da iki tarafın da uygun olmaması durumunda başka bir yakına bırakılabilir.
Velayet Anne Baba Dışında Kime Verilebilir?
Velayet anne baba dışında kimlere verilebilir? Hukuk tarafından uygun görülmesi durumunda şu kişilere verilebilir;
Yakın akranalar:
- Babaanne, Anneanne, Dede, Teyzeler, Amcalar ve Halalar.
Mahkeme tarafından uygun görülebilen vesayetçilere:
- Mahkeme tarafından onaylanmış ve çocuğun üstün yararını sağlayabilecek bir kişiye velayet verilebilir.
Devlet koruması:
- Aile ve sosyal hizmetler bakanlığına bağlı olan çocuk kurumlarına çocukların velayeti devredilebilir. Çocuklar buralarda yetişmeye devam edebilir ve bazı avantajlar elde edebilirler.
Çocuğun Velayeti Hangi Durumlarda Anneye Verilmez
Genel durumlar dışında da çocuğun velayetinin anneye verilmemesi gibi durumlara neden olan bazı anlar söz konusu olabiliyor.
- Çocuğun fiziksel ve psikolojik şiddet görme durumu,
- Temel ihtiyaçlarının karşılanmama durumları,
- Bağımlılıklar,
- Sicilinin temiz olmaması ya da akıl sağlığı problemlerinin olması,
- Aktif olarak tutuklu halde bulunulması.
Gibi nedenler çocuğun velayetinin babaya verilmesine neden olur.
Çocuğun Velayeti Hangi Durumlarda Babaya Verilmez
Çocuğun velayetinin babaya verilmemesi gibi durumlarda da benzer maddeler etkilidir. Özellikle kız çocuğunun velayeti babaya verilir mi sorusunu soranlar için, evet. Kız çocuğunun velayeti kimi durumlarda babaya verilebilir.
Ancak, bu nedenlere bağlı olunması durumlarında babanın herhangi bir velayet alma durumu bulunamaz.
- Şiddet veya istismar şüphesi/uygulaması,
- Çocuk için gerekli olan ilginin sağlanamaması,
- Maddi durumun yetersiz olması,
- Yaşam tarzının çocuklara uygun olmaması durumu,
- Ahlaki ve/veya hukuki değerlere göre yaşamının ters orantılı olması,
- Çocuğun psikolojik ve/veya duygusal gelişimini doğrudan etkileyebilecek davranışlara sahip olması.
Velayet davaları başta olmak üzere pek çok dava da hakkınızı doğru şekilde savunabilmek ve mevzuata uygun şekilde ilerleyebilmek için alanında uzman bir avukat ile çalışmanız gerekebilir.
Özellikle sürecin yönetilebilmesi ve doğru adımların atılabilmesi için uzman desteği almak son derece önemlidir. Sürecin başından sonuna kadar destek alabileceğiniz gibi aklınıza takılan hukuki adımlar ile ilgili de farklı zamanlarda uzman avukatlardan destek alabilirsiniz.
“>
