Dolandırıcılık Mağdurlarının Haklarını Koruma Yolları

Mağdurların en çok artış gösterdiği suçlardan biri ne yazık ki dolandırıcılık. Özellikle dijitalleşen dünyada, dolandırıcılar sürekli yeni yöntemler geliştirerek masum insanları tuzağa düşürüyor. Telefon dolandırıcılığı, kimlik avı (phishing), sahte ilanlar ve daha niceleri… Peki, böylesi bir durumla karşılaştığınızda mağduriyetinizi gidermek ve haklarınızı korumak için neler yapmalısınız? İşte dolandırıcılık mağdurları için adım adım, detaylı bir hukuki rehber.
Dolandırıldığınızı Anladığınızda İlk ve Hızlı Adımlarınızı Atın
Zaman, dolandırıcılık vakalarında kelimenin tam anlamıyla altındır. Dolandırıldığınızı fark ettiğinizde panik yapmak yerine, soğukkanlılıkla ve hızla hareket etmeniz, maddi kaybınızı telafi etme şansınızı artıracaktır.
Derhal Bankanızla İletişime Geçin ve İşlemi İptal Ettirmeye Çalışın: Eğer dolandırıcılara para transferi yaptıysanız (havale, EFT, FAST vb.), saniyeler bile kaybetmeden kendi bankanızın çağrı merkezini arayın. Durumu en açık şekilde anlatın ve henüz gerçekleşmediyse işlemin durdurulmasını, gerçekleştiyse karşı tarafın hesabına acil olarak bloke konulmasını talep edin. Şüpheli kredi kartı işlemleri veya kart bilgilerinizin ele geçirildiğini düşünüyorsanız, kartınızı hemen kullanıma kapattırın ve bankadan yeni kart talebinde bulunun. Bankalar, bu tür acil durumlar için özel prosedürlere sahiptir ve hızlı müdahale, paranızı kurtarmanız için kritik olabilir.
Tüm Delilleri Eksiksiz Muhafaza Edin: Dolandırıcılık olayına ilişkin sahip olduğunuz her türlü yazılı, görsel veya dijital kanıtı titizlikle saklayın. Bu deliller, hukuki sürecin seyrini belirleyecek ve failin tespit edilmesinde kilit rol oynayacaktır:
Telefon Kayıtları: Dolandırıcıyla yaptığınız telefon görüşmelerinin tarihleri, saatleri, süreleri ve özellikle arayan numaraları not alın. Eğer görüşmeyi kaydettiyseniz, bu kayıtları saklayın. (Ancak gizlice yapılan ses kayıtlarının hukuki geçerliliği mahkeme kararına veya somut olaya göre değişebileceğinden, bu konuda bir avukattan bilgi almak önemlidir.)
Mesajlaşmalar: SMS, WhatsApp, Telegram, e-posta veya diğer sosyal medya platformları üzerinden yapılan tüm yazışmaların ekran görüntülerini alın ve konuşma kayıtlarını (eğer mümkünse metin olarak) yedekleyin. Bu yazışmalar, dolandırıcının kullandığı yöntemleri ve vaatleri doğrudan kanıtlar.
Banka Dekontları/İşlem Belgeleri: Yaptığınız para transferlerini gösteren dekontları, banka hesap hareketleri dökümlerini, kredi kartı ekstrelerini ve şüpheli işlem onaylarını bir araya getirin. Bu belgeler, paranın nereye ve ne zaman gittiğinin somut kanıtıdır.
Web Sitesi/Link Bilgileri: Eğer dolandırıcılık internet üzerinden (sahte bir web sitesi veya link aracılığıyla) gerçekleştiyse, kullanılan sahte web sitelerinin adreslerini (URL) mutlaka kaydedin ve ilgili sayfaların ekran görüntülerini alın.
Tanık Beyanları: Olay anında yanınızda olan veya olaydan haberdar olan kişilerin iletişim bilgilerini alın. Onların da tanık olarak dinlenmesi, olayın aydınlatılmasına katkı sağlayabilir.
Hukuki Süreci Başlatmak: Suç Duyurusu ve Kapsamlı Soruşturma
Dolandırıcılık suçu, genellikle şikayete bağlı bir suç değildir. Yani, Cumhuriyet Savcılığı suçu öğrendiği anda (resen) kendiliğinden soruşturma başlatır. Bu durum, mağdurun şikayetini geri alması halinde bile yargılamanın devam edeceği anlamına gelir (TCK m. 167/2’deki bazı akrabalık ilişkisi gibi istisnalar dışında).
Suç Duyurusunda Bulunma:
Dolandırıldığınızı fark ettiğinizde en yakın Cumhuriyet Savcılığına veya emniyet birimlerine (polis, jandarma) başvurarak suç duyurusunda bulunun. Bu, hukuki sürecin resmi başlangıcıdır.
Suç duyurusu, bir dilekçe ile yazılı olarak yapılabileceği gibi, sözlü olarak da yapılabilir ve bu durumda yetkili memurlarca tutanağa geçirilir. Başvuru anında tüm delillerinizi sunmaya hazır olun.
Dolandırıcılık suçu için yasal bir “şikayet süresi” yoktur. Ancak, Türk Ceza Kanunu’nda suçlar için belirlenen dava zamanaşımı süreleri (basit dolandırıcılık için 8 yıl, nitelikli dolandırıcılık için 15 yıl) dikkate alındığında, ne kadar erken başvurulursa delillerin kaybolmadan toplanması ve failin yakalanması o kadar kolaylaşır.
Soruşturma Aşaması:
Suç duyurusunun ardından Cumhuriyet Savcısı, olayı aydınlatmak ve maddi gerçeği ortaya çıkarmak için kapsamlı bir soruşturma başlatır. Bu aşamada kolluk kuvvetleri (özellikle Siber Suçlarla Mücadele birimleri, Bilişim Suçları Şube Müdürlükleri) Savcılık talimatıyla aktif olarak çalışır.
Mağdur İfadesi: Soruşturmanın ilk adımlarından biri olarak sizden olayla ilgili detaylı bir ifade alınacaktır. Dolandırıcıların kendilerini nasıl tanıttığı, hangi vaatlerde bulunduğu, hangi yollarla para talep ettiği, paranın ne zaman ve nereye gönderildiği gibi tüm detayları eksiksiz ve açıkça anlatmaya özen gösterin. Unutmayın, en küçük detay bile failin yakalanmasında kilit olabilir.
Dijital ve Fiziksel Delillerin Toplanması: Kolluk kuvvetleri, sizin sunduğunuz delillerin yanı sıra, telefon görüşme kayıtları (HTS), IP adresleri, banka hesap hareketleri, güvenlik kamerası kayıtları, GSM baz istasyonu bilgileri gibi teknik verileri ilgili kurumlardan talep ederek toplar. Bu süreç, failin kimliğinin tespit edilmesi, suçun ispatı ve suça karışan diğer kişilerin belirlenmesi açısından hayati öneme sahiptir.
Bilirkişi İncelemesi: Eğer olayda karmaşık dijital veriler, ses kayıtları veya özel teknik analizler gerekiyorsa, bilişim veya adli tıp uzmanlarından bilirkişi incelemesi talep edilebilir. Bu raporlar, delillerin yorumlanmasında ve suçun aydınlatılmasında önemli rol oynar.
Kovuşturma Aşaması (Yargılama) ve Tazminat Haklarınızı Kullanın
Soruşturma sonucunda Cumhuriyet Savcısı, toplanan delillerin failin suçu işlediğine dair yeterli şüphe oluşturduğuna kanaat getirirse bir iddianame hazırlar ve ilgili mahkemeye sunar. Dolandırıcılık suçları için görevli mahkeme, basit dolandırıcılıkta Asliye Ceza Mahkemesi iken, nitelikli dolandırıcılıkta Ağır Ceza Mahkemesi’dir.
Ceza Davasına Katılma (Müdahil Olma Hakkı):
Mağdur olarak, açılan ceza davasına katılma talebinde bulunma (müdahil olma) hakkınız vardır. Bu hak, davanın tüm aşamalarında delil sunma, tanık dinletme, sorular sorma ve mahkeme kararlarına itiraz etme gibi birçok yetkiyi beraberinde getirir.
Dava sırasında mağdur sıfatıyla haklarınızı kullanabilir, sanık hakkında hükmedilecek cezada indirim yapılmasını engelleyebilir (örneğin, etkin pişmanlık hükümleri için zararın giderilmesi bazen mağdurun rızasına bağlı olabilir) ve sanık hakkında adil bir ceza verilmesini sağlayabilirsiniz.
Ceza davasına katılmak, maddi zararınızın giderilmesi için önemli bir adımdır, zira mahkeme, ceza ile birlikte zararın giderilmesine yönelik kararlar da verebilir veya bu kararı hukuk mahkemesinde kullanmanız için dayanak oluşturabilir.
Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açma Hakkı:
Dolandırıcılık suçu nedeniyle uğradığınız maddi ve manevi zararlarınızı failden talep etme hakkınız vardır. Bu hak, genellikle ayrı bir hukuk davası (tazminat davası) açarak kullanılır. Ceza davası ile hukuk davası birbirinden bağımsızdır ancak ceza davasında verilen karar, hukuk davası için kuvvetli bir delil teşkil eder.
Maddi Tazminat: Dolandırıcılık nedeniyle kaybettiğiniz doğrudan parayı, yapılan masrafları (örneğin, banka işlem ücretleri, ulaşım masrafları) ve diğer somut maddi kayıplarınızı kapsar.
Manevi Tazminat: Yaşadığınız üzüntü, acı, stres, utanç, itibar kaybı, psikolojik travma gibi doğrudan ölçülemeyen ancak hayat kalitenizi düşüren manevi zararlarınız için talep edilebilir. Manevi tazminat miktarı, olayın ağırlığına, mağduriyetin boyutuna, failin kusuruna ve tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre mahkeme tarafından takdir edilir.
Tazminat davası genellikle Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülür.
Zararın Giderilmesi ve Etkin Pişmanlık Kurumu:
Türk Ceza Kanunu’nun 168. Maddesi uyarınca, dolandırıcılık suçunda etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir. Bu, failin yargılama sürecinin belirli aşamalarında mağdurun zararını tamamen veya kısmen gidererek (parayı iade ederek veya bedelini ödeyerek) cezasında indirim almasını sağlayan önemli bir hükümdür.
Mağdurun uğradığı zararın giderilmesi, çoğunlukla mağdurlar için suçlunun ceza almasından daha öncelikli bir konudur. Eğer fail zararı tamamen giderirse, sanığın cezasında önemli bir indirim (1/2’ye kadar) yapılabilir.
Bu durum, mağdurlar için zararı geri alma şansı yaratır. Ancak, zararın kısmen veya tazmin yoluyla giderildiği durumlarda, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için genellikle mağdurun rızası aranır.
Ek Bilgiler ve Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar
Uzlaşma: Basit dolandırıcılık suçu (TCK 157) uzlaşmaya tabi iken, nitelikli dolandırıcılık suçu (TCK 158) uzlaşma kapsamında değildir. Yani, nitelikli dolandırıcılıkta taraflar kendi aralarında anlaşsalar bile yargılama devam eder ve fail ceza alır. Bu, suçun kamu düzenini bozucu niteliğinin ağır basmasından kaynaklanır.
İcra Takibi: Eğer dolandırıcı hakkında verilen mahkeme kararıyla bir alacağınız kesinleşmişse (örneğin tazminat kararı), ancak fail bunu gönüllü olarak ödemiyorsa, kararın ardından icra takibi başlatabilirsiniz. Bu yolla, failin bilinen malvarlığına (banka hesapları, gayrimenkul, araç vb.) haciz koydurarak alacağınızı tahsil etmeye çalışabilirsiniz.
Yetkili Mahkeme ve Savcılık: Nitelikli dolandırıcılık suçunda yetkili Cumhuriyet Başsavcılığı, şüphelinin haksız menfaati temin ettiği yerdir. Eğer bu yer bilinmiyorsa, mağduriyetin yaşandığı yerin Cumhuriyet Başsavcılığına başvurulabilir. Yetkili mahkeme ise Ağır Ceza Mahkemesidir.
Profesyonel Hukuki Destek Neden Vazgeçilmezdir?
Dolandırıcılık olayları ve bunlara ilişkin hukuki süreçler, çoğu zaman teknik ve karmaşıktır. Delil toplama, ifadelerin doğru alınması, hukuki süreçlerin titizlikle takibi ve tazminat haklarının etkin bir şekilde kullanılması, uzmanlık ve deneyim gerektiren konulardır.
Bu nedenle, dolandırıcılık mağduru olduğunuzu fark ettiğiniz anda, mutlaka alanında uzman bir ceza avukatından hukuki destek alın. Avukatınız:
Size özel bir hukuki yol haritası çıkaracak,
Delillerin doğru bir şekilde toplanmasını ve muhafaza edilmesini sağlayacak,
Soruşturma ve yargılama aşamalarında haklarınızı en iyi şekilde savunacak,
Gerekirse tazminat haklarınız için gerekli davaları açacak ve tüm süreci profesyonelce takip edecektir.
Hukuki bilgi ve deneyim, sürecin doğru yönetilmesini ve hak kayıplarının önüne geçilmesini sağlar. Adaletin tecelli etmesi ve mağduriyetinizin giderilmesi için profesyonel yardım almak, atabileceğiniz en doğru adımdır.
Unutmayın, dolandırıcılar her zaman yeni ve yaratıcı yöntemler peşindedir. Telefonunuz çaldığında veya şüpheli bir e-posta aldığınızda, asla aceleci davranmayın. Hiçbir resmi kurum veya banka, sizden telefonla para veya kişisel bilgilerinizi istemez, özellikle de bunu aciliyet veya korku hissi yaratarak yapmaz. Şüphe duyduğunuz her durumda, ilgili kurumu kendi resmi ve güvenilir kanallarından (örneğin, bankanın resmi çağrı merkezi numarasını arayarak, devlete ait kurumu resmi web sitesinden kontrol ederek) teyit edin. Bilinçli olmak ve haklarınızı bilmek, sizi bu tür tehlikelerden koruyacak en büyük kalkandır
Avukat Yağmur Atalay

Avukat Yağmur ATALAY hukuki danışmanlık hizmeti almak için Google haritalardan adresimize veya web sitemizden iletişim kanallarımıza erişebilirsiniz. Avukat olarak, şirketlerin hukuki süreçlerini doğru bir şekilde yönetmek ve ticari risklerini minimize etmek için yanınızdayız. Ticari sözleşmelerden uyuşmazlık çözümüne, şirket kuruluşlarından dava takibine kadar geniş bir yelpazede hizmet veriyoruz. Avukat desteğimizle iş dünyasındaki hedeflerinize güvenle ulaşabilirsiniz. Aday avukatı ekibimiz, yalnızca sorunları çözmekle kalmayıp, önleyici hukuk stratejileri geliştirerek işlerinizi güvence altına alır. Avukat ihtiyacınızda hızlı, etkili ve sonuç odaklı yaklaşımlar sunuyoruz. Avukat olarak, hukuki güvence ve iş süreçlerinizi kolaylaştırma konularında profesyonel desteğimizle yanınızdayız.
Avukat Yağmur ATALAY’a ulaşmak için. Aşağıdaki iletişim bilgilerini kullanabilirsiniz:
- Telefon numarası: +90(542) 414 98 43
- E posta adresi: info@yagmuratalay.av.tr
SIKÇA SORULAN SORULAR

Av. Yağmur Atalay Hangi Davalara Bakar?
Boşanma hukuku, ceza hukuku, miras hukuku, iş hukuku, gayrimenkul hukuku, trafik kazası, sigorta hukuku, icra hukuku, tazminat hukuku ve ticaret hukuku gibi birçok alanda uzmanlık sahibiyim.
Hukuk Büronuz Nerede?
Hukuk büromuz, Cennet Mah. Hürriyet Cd. No:71/A K:1 D:6 Küçükçekmece, İstanbul adresinde bulunmaktadır.
Bizi ziyaret etmek isterseniz, Google Haritalar üzerinden yol tarifi almak için buraya tıklayabilirsiniz.
Hukuk Büronuzu Ziyaret Edebilir Miyim?
Elbette sizi ağırlamaktan memnuniyet duyarız! Ancak, size daha iyi hizmet verebilmek için gelmeden önce uygun bir saat için randevu almanızı rica ediyoruz. Bu, görüşmenin daha verimli geçmesini sağlar ve bekleme süresini ortadan kaldırır. Randevu almak için telefon veya e-posta yoluyla bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Danışmanlık Ücreti Ne Kadar?
Danışmanlık ücretimiz, Türkiye Barolar Birliği’nin belirlediği AAÜT’ne uygun olarak belirlenmektedir. Güncel ücretlendirme ve detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Vekaletname Nasıl Verilir?
Vekaletname vermek için bir notere gitmeniz gerekiyor. Notere kimliğinizle başvurduğunuzda, benim bilgilerimi vererek vekaletname düzenletebilirsiniz. Boşanma gibi özel davalar için fotoğraflı vekaletname gerekebilir.
Dava Açmak İçin Hangi Belgeler Gerekli?
Dava açmak için gerekli belgeler, davanın türüne göre değişiklik gösteriyor. Genel olarak kimlik fotokopisi, dava dilekçesi ve davanızla ilgili delil veya belgeler yeterli oluyor. Örneğin, boşanma davalarında evlilik cüzdanı, miras davalarında veraset ilamı gerekebilir. Hangi belgelerin gerekli olduğunu birlikte netleştirebiliriz.



