Dolandırıcılık Suçunda Uzlaştırma

Uzlaştırma mümkün müdür? sorusu oldukça merak edilmektedir ancak öncelikle dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında düzenlenen ve hem basit hem de nitelikli halleri bulunan ciddi bir suçtur. Bu suçlamayla karşı karşıya kalan bir kişi için hukuki sürecin ilk ve belki de en kritik aşaması soruşturma aşamasıdır. Bu evrede avukatın aktif ve stratejik rolü, davanın geleceğini ve müvekkilin haklarının korunmasını doğrudan etkiler.
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) madde 253 ve devamında düzenlenen uzlaştırma, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin, bağımsız bir uzlaştırmacı aracılığıyla anlaşarak uyuşmazlığı gidermesini amaçlayan bir alternatif çözüm yoludur.
Peki, dolandırıcılık suçu uzlaştırmaya tabi midir? Bu soruya verilecek yanıt, suçun “basit dolandırıcılık” mı yoksa “nitelikli dolandırıcılık” mı olduğuna göre değişir.
1. Basit Dolandırıcılıkta (TCK m.157) Uzlaştırma
Basit dolandırıcılık suçu (TCK m.157), “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Türk Ceza Kanunu’nda yapılan değişiklikler ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca, basit dolandırıcılık suçu uzlaştırma kapsamındadır.
Doktrin Görüşleri: Ceza hukuku doktrininde genel kabul gören görüşe göre, basit dolandırıcılık suçunun mağdurun malvarlığına yönelik olması ve genellikle şahsi bir uyuşmazlıktan kaynaklanması nedeniyle, taraflar arasında rızai bir çözüm bulunması, hem yargılamanın yükünü azaltır hem de mağduriyetin daha hızlı ve etkin bir şekilde giderilmesini sağlar. Uzlaştırma, klasik ceza yargılamasına göre daha esnek çözümler sunarak tarafların karşılıklı menfaatlerini dengeleyebilir. Örneğin, zararın tazmini, özür dileme veya kamuya yararlı bir işte çalışma gibi edimler kararlaştırılabilir.
2. Nitelikli Dolandırıcılıkta (TCK m.158) Uzlaştırma
Nitelikli dolandırıcılık suçları (TCK m.158), basit dolandırıcılığın kanunda belirtilen özel hallerle işlenmesi durumunda ortaya çıkar ve daha ağır cezalar öngörür. Bu nitelikli haller, genellikle suçun topluma verdiği zararın büyüklüğü, mağdurun savunmasızlığından faydalanılması veya kamu gücünün kötüye kullanılması gibi faktörleri içerir (örneğin, dini inançların istismarı, bilişim sistemlerinin kullanılması, kamu kurum ve kuruluşlarının zararına işleme).
Kural olarak, nitelikli dolandırıcılık suçları uzlaştırma kapsamında DEĞİLDİR. Bu durum, kanun koyucunun bu suç tiplerine atfettiği kamusal önemin bir göstergesidir. Nitelikli dolandırıcılık suçları, mağdur şikayetini geri çekse bile kamu davası olarak devam eder.
Doktrin Görüşleri: Doktrinde, nitelikli dolandırıcılık suçlarının uzlaştırma kapsamı dışında tutulmasının temel nedeni, bu suçların sadece bireysel mağduriyeti değil, aynı zamanda toplumda genel bir güvensizlik ortamı yaratması ve kamunun menfaatini doğrudan ihlal etmesi olarak açıklanır. Özellikle bilişim sistemleri kullanılarak işlenen veya kamu kurumlarını zarara uğratan nitelikli dolandırıcılık suçlarında, mağduriyetin giderilmesi tek başına yeterli görülmez; suçun işleniş şekli ve yol açtığı kamusal zarar nedeniyle devletin cezalandırma hakkının korunması gerektiği savunulur. Bu yaklaşım, Prof. Dr. Kayıhan İçel’in “Ceza Hukuku Özel Hükümler” ve Prof. Dr. Mehmet Emin Artuk, Prof. Dr. Ahmet Gökçen , Prof. Dr. Mehmet Emin Alşahin, Doç. Dr. Kerim Çakır’ın “Ceza Hukuku Genel Hükümler” adlı eserlerinde de desteklenmektedir.
Nitelikli Dolandırıcılıkta İstisnai Durum: TCK m.167/2
Nitelikli dolandırıcılık suçları kural olarak uzlaştırmaya tabi olmasa da, TCK’nın m.167/2 maddesinde belirtilen kişiler aleyhine işlenmesi durumunda bir istisna bulunur. Bu maddeye göre, dolandırıcılık suçu:
- Üstsoy veya altsoy (anne, baba, çocuk, torun vb.),
- Eş,
- Kardeş,
- Evlat edinen veya evlatlık,
- Aynı konutta birlikte yaşayan amca, dayı, hala, teyze, yeğen, eltiler, görümceler, baldızlar ve diğer akrabalar
aleyhine işlenirse, bu durumda suçun takibi şikayete bağlıdır. Şikayete bağlı suçlar ise uzlaştırma kapsamındadır.
Doktrin Görüşleri: Bu istisna, aile içi ilişkilerde veya yakın akrabalar arasındaki suçlarda devletin cezalandırma yetkisini sınırlama ve taraflar arasındaki huzurun yeniden tesisine öncelik verme ilkesine dayanır. Doktrinde bu düzenleme, ceza hukukunda son çare olma ilkesi ve aile mahremiyetinin korunması açısından önemli görülür. Tarafların anlaşması halinde, kamusal menfaatin bir dereceye kadar ikincil planda kalabileceği ve taraflar arasındaki barışın daha değerli olabileceği düşüncesi hakimdir. Bu konuya ilişkin olarak Prof. Dr. Timur Demirbaş’ın “Ceza Hukuku Genel Hükümler” ve Doç. Dr. Ali Kemal Özcan’ın “Uzlaştırma Hukuku” gibi eserlerinde detaylı analizler ve değerlendirmeler bulunmaktadır.
Avukat Yağmur Atalay

Avukat Yağmur ATALAY hukuki danışmanlık hizmeti almak için Google haritalardan adresimize veya web sitemizden iletişim kanallarımıza erişebilirsiniz. Avukat olarak, şirketlerin hukuki süreçlerini doğru bir şekilde yönetmek ve ticari risklerini minimize etmek için yanınızdayız. Ticari sözleşmelerden uyuşmazlık çözümüne, şirket kuruluşlarından dava takibine kadar geniş bir yelpazede hizmet veriyoruz. Avukat desteğimizle iş dünyasındaki hedeflerinize güvenle ulaşabilirsiniz. Aday avukatı ekibimiz, yalnızca sorunları çözmekle kalmayıp, önleyici hukuk stratejileri geliştirerek işlerinizi güvence altına alır. Avukat ihtiyacınızda hızlı, etkili ve sonuç odaklı yaklaşımlar sunuyoruz. Avukat olarak, hukuki güvence ve iş süreçlerinizi kolaylaştırma konularında profesyonel desteğimizle yanınızdayız.
Avukat Yağmur ATALAY’a ulaşmak için. Aşağıdaki iletişim bilgilerini kullanabilirsiniz:
- Telefon numarası: +90(542) 414 98 43
- E posta adresi: info@yagmuratalay.av.tr
SIKÇA SORULAN SORULAR

Av. Yağmur Atalay Hangi Davalara Bakar?
Boşanma hukuku, ceza hukuku, miras hukuku, iş hukuku, gayrimenkul hukuku, trafik kazası, sigorta hukuku, icra hukuku, tazminat hukuku ve ticaret hukuku gibi birçok alanda uzmanlık sahibiyim.
Hukuk Büronuz Nerede?
Hukuk büromuz, Cennet Mah. Hürriyet Cd. No:71/A K:1 D:6 Küçükçekmece, İstanbul adresinde bulunmaktadır.
Bizi ziyaret etmek isterseniz, Google Haritalar üzerinden yol tarifi almak için buraya tıklayabilirsiniz.
Hukuk Büronuzu Ziyaret Edebilir Miyim?
Elbette sizi ağırlamaktan memnuniyet duyarız! Ancak, size daha iyi hizmet verebilmek için gelmeden önce uygun bir saat için randevu almanızı rica ediyoruz. Bu, görüşmenin daha verimli geçmesini sağlar ve bekleme süresini ortadan kaldırır. Randevu almak için telefon veya e-posta yoluyla bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Danışmanlık Ücreti Ne Kadar?
Danışmanlık ücretimiz, Türkiye Barolar Birliği’nin belirlediği AAÜT’ne uygun olarak belirlenmektedir. Güncel ücretlendirme ve detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Vekaletname Nasıl Verilir?
Vekaletname vermek için bir notere gitmeniz gerekiyor. Notere kimliğinizle başvurduğunuzda, benim bilgilerimi vererek vekaletname düzenletebilirsiniz. Boşanma gibi özel davalar için fotoğraflı vekaletname gerekebilir.
Dava Açmak İçin Hangi Belgeler Gerekli?
Dava açmak için gerekli belgeler, davanın türüne göre değişiklik gösteriyor. Genel olarak kimlik fotokopisi, dava dilekçesi ve davanızla ilgili delil veya belgeler yeterli oluyor. Örneğin, boşanma davalarında evlilik cüzdanı, miras davalarında veraset ilamı gerekebilir. Hangi belgelerin gerekli olduğunu birlikte netleştirebiliriz.
Telefon veya çevrimiçi görüşme ile danışmanlık alabilir miyim?



